doğayı koruyan site...: Ağustos 2008

Hangi alanlarda hayvan deneyleri yapılıyor?

1-İlaç araştırmaları ve kimya sanayii

Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde ilaçların yanı sıra kimyasal maddeler,deterjanlar,temizlik maddeleri,bağımlılık yapıcı maddeler,hastalık arttırıcılar,gıda maddeleri,gazlar,asitler,yağlar vb. de denenmektedir. Herhangi bir maddenin olası en zarar verici biçimi hayvanlar üzerinde denenir..Bunların başında;

Zehirlilik (toksisite)

Anne karnındaki tohuma verdiği hasar (teratojenite)

kalıtsal hasar (mutejenite)

kansere yol açış (kanserojenite)

gelmektedir.İnsanlar ve hayvanlar arasında dayanıklılık ve etki bakımından olduğu kadar maddelerin alınışı,vücutta dağılışı ve atılışı bakımından da temel farklılıklar vardır.İnsanların tıbbi bir maddeye bir deney hayvanıyla aynı şekilde tepki vereceği veya deney hayvanının insanla aynı tepkiyi göstereceği güvenilir bir şekilde ileri sürülemez.

2-Temel araştırmalar

Burada amaç insan hastalığının semptomlarını yaratmak için hayvanlar yapay bir biçimde hastalandırılır.örneğin; bir inme yaratmak için beyne giden kan akışı kesilir yada hayvana tümör ekilir.Bu hayvan modelleri insan hastalardaki karmaşık hastalık ve tedavi süreçleriyle eşitlenebilir değildir.

3-Gen tekniği

Gen tekniği yöntemleriyle kalıtım maddeleri değiştirilir.Bu yöntem çoğu zaman başarısız oduğundan bu şekilde dönüştürülmüş bir çok hayvan daha anne karnında ölür ya da sakat gelişmiş olarak dünyaya gelir. Gen dönüşümüne tabi tutulmuş fareler ve sıçanlar kansere, alzheimera yada romatizmaya yakalanmak zorundadır.Üzerlerinde hastalık araştırılır ve insanlar için terapiler geliştirilir.

4-Kozmetik

Kozmetik ürünlerin bileşenleri olabilecek yeni maddeler için genellikle tavşanlar ve kemirgenler üzerinde bir çok deney yapılıyor.Bu maddeler zehirlilik, deri ve göz tahrişleri,deri alerjileri,kalıtsal bozukluğa ve kansere neden olan özellikler bakımından test ediliyor.Ve tabi ki bu testlerin sonucunda o kadar ciddi bir hasar oluşuyor ki tavşanların gözleri bütün temel niteliklerini kaybediyor.İris, gözbebeği ,kornea tek bir patolojik dokuya benzemeye başlıyor.

Yani ruj,göz farı,şampuan ,oje gibi birçok ürün bu deneylerin sonucunda piyasaya sürülüyor.

5-Yüksek öğrenim ,eğitim

Bir çok yüksekokulda biyoloji,tıp, ve veterinerlik öğrencileri eğitimleri süresince hayvan deneylerine katılmak ya da önceden öldürülmüş hayvanları teşrih etmek zorundadır.Bu deneyler sadece teorik ders materyalinin canlandırılmasına hizmet etmektedir.Oysa deney hayvanı kullanmak yerine video ve film gibi eğitsel araçlar canlı deney hayvanı yerine konulmalıdır.

6-Diğer alanlar

Bu alanda aşı ve serum yapımında hayvanlar kullanılır.örneğin;hayvana hastalık yapıcı maddeler şırınga edilir.Bir süre sonra kanları alınır ya da kan kazanımı için öldürülürler.Kanlarından antikor elde edilir.Aşıların her bir charge'ı (üretim birimi) bir çok hayvan deneyinde test kullanılır.Böylelikle her biri farklı yoğunlukta aşı maddesi ve sonuçta da kendisine karşı aşının koruma sağlayıcı hastalık yapıcı şırınga edilmiş fare grupları elde edilir.Çok az aşılanmış ya da aşılanmamış fareler enfeksiyon nedeniyle acı çekerek ölürler.Virüs,bakteri ve parazitler hayvanlarda depolanır.Böylece yaşayan domuzlarda araştırma için uygun mide bağırsak soluncanları elde edilir.Belirli aralıklarla ev sahibi hayvanlar öldürülür ve yenilerine hastalık bulaştırılır.Kan emici,uyuz yada sakırgaların beslenmesi için bu parazitler hayvanların derilerine yerleştirilir.İnfüzyon çözücü maddelerin,ameliyat materyalinin,aşıların,ateş çıkarıcı maddelere karşı ilaçların rutin kontrolleri içinde tavşanlar kullanılır.

Hayvan Deneylerinin Etikliği

HAYVAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ'nden (15 Ekim 1978)
Madde 1: Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğar ve aynı var olma hakkına sahiptir.
Madde 8: Hayvanlara fiziksel ya da psikolojik acı çektiren deneyler yapmak, hayvan haklarına aykırıdır; tıbbi, bilimsel, ticari ve başkaca biçimlerdeki her türlü deneyler için durum böyledir. Bunun yerine başka bir şey koyma tekniklerinden yararlanılmalı ve bu teknikler geliştirilmelidir.
Madde 11: Zorunlu olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış, bir "biocide", yani yaşama karşı suçtur.

Hayvan hakları evrensel beyannamesi bir çok gelişmiş ülke tarafından kabul edilmiş olmasına rağmen hayvanlar bir çok eziyete maruz kalmaya devam ediyor.Bilimsel araştırmalarda kullanılan hayvan sayısı 1970li yıllardan bugüne değin sürekli bir düşüş içinde .Bu düşüşte birçok etkenin payı var.Bunların başında 1970li yılların ortalarında hayvan hakları hareketinin büyük bir atılım yapması ve geniş bir kitle desteğine kavuşması geliyor.Son otuz yılda yetişen bilim adamlarının önemli bir bölümü bu harekete kayıtsız kalmadı.Bunlar hayvanlar üzerinde yapılan deneylerin yerine geçebilecek yöntemler geliştirmeye yöneldiler;kimi alanlarda da gerçekten başarılı oldular.Aynı dönemde hükümetler ve sivil toplum örgütleri de hayvan deneyleri yerine kullanılabilecek yöntemler üzerinde çalışan araştırma kurumlarını parasal olarak desteklemeye başladılar.Laboratuvarlar sürekli izlenmeye ve yasaya uymayanlar cezalandırılmaya başlandı.

Hayvan koruma yasasının birinci maddesine göre hayvanlar “Mitgeschöpfe” (bizimle ortak yaratılmışlar) dır.Onlara mantıklı bir neden olmaksızın ağrı, acı ya da zarar vermek yasaktır.Mantıklı neden” olarak insanın herhangi bir faydasıyla ilgili olan herşey kabul edilir. 7. paragrafa göre hayvanlara hastalıkların önlenmesi, tanınması ya da tedavi edilmesi, çevre tehditlerinin tanınması, madde ve ürünlerin sakıncalarının test edilmesi için ve temel araştırmalar kapsamında ağrı, acı ya da zarar verilebilir. Yani: Pratikte düşünülebilir tüm hayvan deneyleri izinlidir .Hayvan koruma yasasının hayvan deneyleri bakımından gözönünde tuttuğu kimi sınırlamalar da (örn. etik kabul edilebilirlik) bugüne kadar uygulanamamış, sonuçta anayasada güvence altına alınmış araştırma ve öğrenim özgürlüğü aracılığıyla safdışı edilmiştir.

Hayvanları Deneylerde Kullanan Kozmetik Şirketleri